De kracht van een platform business model!

Switchen van traditioneel business model naar platform business model? Waarom zou je dat doen? En wat is eigenlijk precies een platform business model? Wat zijn de verschillen en de voordelen ten opzichte van een traditioneel business model? Op al deze vragen geeft Patrick Kooij antwoord tijdens het webinar van DIJ Accelerate #4 - 'Driven by data: de kracht van een platform business model'.

Bekijk, luister en lees hier het webinar terug en leer hoe jij van start kan gaan met neerzetten van een succesvol platform business model.

Ps. wil je meteen van start, maar weet je niet precies waar je moet beginnen? Of heb je al een plan en ben je op zoek naar de juiste digital partner om jouw platform te realiseren. Meld je dan aan voor ons vrijblijvende Digitale Spreekuur. We helpen je graag op weg!

Bekijk hier het gehele webinar terug

Luister hier het gehele webinar terug

Wat is een platform?

Eigenlijk is een platform niets anders dan de digitale versie van de ouderwetse markt zoals we die allemaal kennen. Een plek waar vraag en aanbod samenkomt, maar dan online. Een ontmoetingsplaats voor aanbieders en vragers. Elk digitaal platform bestaat uit een eigenaar, degene die de regie in handen heeft. Daarnaast heb je de aanbieders, dat zijn de producenten van producten of diensten. En de derde groep is de consument, de kopers of gebruikers van het aanbod. Bij een platform lever je dus rechtstreeks je product of dienst aan de consument. Je hebt geen fysieke winkels of voorraden nodig. Daarmee laat je heel veel schakels in de traditionele waardeketen los, waardoor je veel minder kosten hebt.  

Blijf vooruit kijken en scan verandering

Het scannen van veranderingen is een essentieel onderdeel voor een succesvolle business. Daarmee kan je inspelen op de veranderende behoefte van jouw klanten, waardoor je waarde kunt blijven toevoegen en kan inspelen op nieuwe uitdagingen.

CORONACRISIS
De coronacrisis is een goed voorbeeld van een plotselinge verandering waar je op in moet spelen. Niks doen is stilstaan en dat helpt jouw organisatie niet verder. Je zult nieuwe en andere manieren moeten blijven bedenken om de behoefte van jouw klant in te vullen.

BEWANDEL TWEE SPOREN
Dat betekent niet dat je je gehele business model moet veranderen. Laat vooral je huidige business model draaien, maar ga twee sporen bewandelen. Zet een klein team op dat buiten je huidige activiteiten gaat kijken naar nieuwe, innovatieve ideeën en mogelijkheden. Kijk daarbij naar goede samenwerkingen, zodat je het netwerkeffect vergroot. Zo loopt je huidige business gewoon door, terwijl je ook inspeelt op de toekomst.

Bekijk hier de toelichting over het scannen van verandering:

Data is extreem waardevol

Anno 2020 werken we met ontzettend veel met data. Data wordt meer en meer essentieel en dat geldt helemaal voor platformen. Achter elk een platform zit een complete technologie, waarbij data centraal staat. Hoe meer bruikbare, waardevolle data je hebt, hoe waardevoller jouw platform gaat worden. Veel massa en veel verkeer op je platform is een must voor het optimaliseren van het platform. De data die je daarmee genereert helpt je met het opbouwen van profielen, waardoor je heel gerichte marketing kan uitvoeren.

4 stappenplan Business Model Innovatie

Als je je business model wil innoveren, volg dan deze vier stappen en blijf die herhalen. Business model innovatie is namelijk een continu proces.

Stap 1: Scannen van veranderingen
Kijk op macroniveau wat er om je heen gebeurt. Kijk op mesoniveau naar de veranderende klantbehoefte of nieuwe producten op de markt. En kijk naar je eigen organisatie en vraag je of je met je huidige organisatie nieuwe ideeën kan ontwikkelen. Of dat je misschien nieuwe mensen moet aannemen of aantrekken? Of een samenwerking moet aangaan?

Stap 2: (Her)ontwerp je business model
Als je je ideeën hebt, dan ga je kijken naar een (her)ontwerp van je business model. Dat doe je op basis van de kansen die je ontdekt hebt tijdens het scannen van de veranderingen bij stap 1.

Stap 3: Operationaliseren van je business model
Nu is het tijd om wat je bedacht hebt ook echt te gaan testen en te gaan uitvoeren. Je gaat kijken wat er gebeurt en wat het effect daarvan is.

Stap 4: Evalueren en continu leren
De vorige stappen ga je evalueren en de learnings die je daaruit haalt zijn vervolgens weer de basis voor stap 1.

Continu door ontwikkelen is key, want je omgeving blijft continu veranderen.

Grote namen zijn ook ergens begonnen

Whatsapp, Tesla, Alibaba, Uber, Spotify, Airbnb, Netflix: stuk voor stuk grote namen en daarom wellicht een ver-van-je-bed-show. Maar realiseer je je dat de meeste van die grote namen nog niet bestonden tijdens de vorige crisis in 2008? Dit zijn dus bedrijven die na die economische crisis heel goed de veranderingen hebben gescand en snel ingespeeld hebben op die veranderingen. Die grote namen zijn ook gewoon ergens begonnen, dus go for it!

Lef en ondernemerschap
Het scannen van de verandering, dat is stap 1. Vervolgens moet je je als organisatie ook aanpassen aan die verandering, dat is stap 2. Hoe sneller je dat doet, hoe meer je accelereert. Het scannen van verandering is dus een belangrijk onderdeel voor jouw organisatie. Ook het toepassen van nieuwe technologieën die inspelen op die verandering is heel belangrijk. Of misschien nog wel belangrijker. En dat vraagt om lef en ondernemerschap. Je moet de digitaliseringsslag maken om waarde te blijven creëren.

Bekijk hier de voorbeelden van grote én kleine platformen:

De grote voordelen van een platform op een rijtje

#1 Transparant aanbod
Je krijgt een transparant aanbod wat past bij jou als individuele klant of B2B bedrijf.

#2 Direct objectieve informatie
Je hebt direct toegang tot objectie informatie over het product of dienst.

#3 Gerichte Communicatie
Door data-analyse kun je gericht waardeproposities aanbieden aan de klant.

#4 Selectief aanbod
Je krijgt een samenstelling van het aanbod dat het beste past bij jouw vraag.

De verschillen tussen een waardeketen en een platform

Welke verschillende typen platformen zijn er?

Er zijn veel verschillende typen platformen, waarbij de de mate van interactie verschillend is. Een éénweg platform is, zoals de naam al doet vermoeden, éénrichtingsverkeer. Denk aan een website of webshop. Daarna komen tweeweg platformen waarbij verschillende vormen van interactie mogelijk zijn. Tweeweg platformen zijn de platformen die vraag en aanbod echt bij elkaar brengen.

Digitaliseren is groot denken
en klein beginnen

De vraag naar dit soort platformen zal blijven stijgen in de toekomst, dus speel hier daarom op in. Elke organisatie heeft een stroom die vertaalt kan worden naar een platform. Begin klein, ga dit testen, vraag feedback, analyseer de data en ontwikkel door. Heb lef en laat je business accelereren.

Bekijk hier de toelichting over de verschillende type platformen:

Customer Journey als basis voor stap-voor-stap digitaliseren

Niet alles hoeft in één keer op de schop. Kijk eens naar de customer journey van jouw product of dienst. Waar in die customer journey zitten de momenten of fricties waar je op in kunt spelen? Neem de hypotheekbranche, waarbij de aanvraag van een hypotheekvoorstel vaak langer duurt dan de klant wil. Om aan de snelle wens van de klant te kunnen voldoen moet de hypotheekbranche dus bepaalde schakels uit hun waardeketen gaan digitaliseren, om sneller te kunnen acteren en waarde te blijven creëren

STAP-VOOR-STAP DIGITALISEREN
Aan de hand van een customer journey kun je touch points uitkiezen om stap-voor-stap te gaan digitaliseren. Blijf na iedere stap de omgeving scannen op veranderingen, blijf bijschakelen en ontwikkel continu door.

Ideeën genereren voor een platform

Om ideeën te genereren voor een platform moet je jezelf eerst vier belangrijke vragen stellen:

#1. Wie zijn jouw klanten, producenten en partners?
Denk daarbij in een ecosysteem. Je hebt een aanbodzijde en vraagzijde. Hoe vul jij die in en welke kwaliteitseisen hanteer je.

#2. Wat zijn de waardeproposties voor hen?
Dat geldt dus niet alleen voor de klanten, maar juist ook voor de producenten en partners. Uiteindelijk faciliteren jullie elkaar.

#3. Wat zijn de belangrijke transacties?
Wat zijn de belangrijkste transacties tussen de verschillende stakeholders?

#4. Wat is het business model of hoe verdien je geld?
Niet alleen vanuit het ecosysteem of het platform, maar ook vanuit de stakeholders. De partners willen op een bepaalde manier geld verdienen via de klant die ze een aanbod kunnen doen. De platformeigenaar genereert inkomsten door de content, commissies en de toegang tot het platform.

En zo moet je voor iedere stakeholder deze vier stappen invullen. Het verdienmodel ligt niet meer alleen bij de producten of diensten die geleverd worden, maar ook bij bijvoorbeeld de traffic die gegenereerd wordt. Daarom is een grote massa van groot belang.

Hoe meer goede en grote deelnemers je krijgt op je platform,
hoe groter je netwerkeffect.

Bekijk hier de toelichting over de vertaling van deze stappen naar een platform business model:

Het belang van goede IT gerichte componenten

Algoritme, architectuur en data-analyse, dat zijn belangrijke IT gerichte componenten die gelden als key resource voor jouw platform business model. Als je als organisatie weet dat je weinig kennis en vaardigheden hebt op dat gebied, dan weet je dat je op zoek moet naar een goede samenwerking met een digital partner. Als je serieus aan de slag wil met een platform, dan moeten die componenten namelijk perfect werken.

Bij een platform business model staan de activiteiten rondom IT en marketing veel meer centraal dan bij een traditioneel business model, want je probeert de deelnemers er continu bij te betrekken. Het is dan ook van belang om te investeren in marketing en IT. Maar daarentegen bezitten platformen geen vaste activa, waardoor je dus ook de mogelijkheid hebt om op die manier te investeren.

Hoe groter je platform wordt, hoe groter de verdeelsleutel van de marketingkosten. Dus uiteindelijk gaan de marketingkosten ook omlaag, terwijl je steeds gerichter kan inspelen van de vraagstukken van individuele klanten.

Bekijk hier hoe Google en TripAdvisor hun bouwstenen van een platform business model hebben ingevuld:

Hoe genereer je inkomsten met een platform?

Dat kan op verschillende manieren. Je kan een transactievergoeding vragen of een vergoeding voor toegang tot het platform. Maar ook vergoeding voor enhanced acces en een vergoeding voor een uitgebreide filtering. Die laatste is één van de allerbelangrijkste. Want het filter laat zien dat je als consument of B2B een ranking kan maken op alleen die items waar jij naar zoekt. Als je de juiste filtering kan maken die je kan afstemmen op jouw klantvraag, dan heb je meer succes. Als je namelijk een restaurant of hotel gaat zoeken, dan wil je het perfecte aanbod dat bij jou past.

Tegenwoordig kun je niet meer in je eentje waardevol zijn. Daarom is samenwerken juist zo belangrijk. Denk dus in ecosystemen en ga zelfs een samenwerking aan met je concurrent!

Hoe richt je organisatie hierop in?

Snelheid en wendbaarheid zijn heel belangrijk. Dus kijk goed naar de mensen die passen in het team, zodat je de snelheid en wendbaarheid ook kan waar maken. Ondernemend leiderschap is ook een belangrijk aspect, want leiding geven in dit soort type veranderingen vraagt om een hele andere benadering. Laat zelf het goede voorbeeld zien als kartrekker van een visie en idee. Motiveer je mensen hierin, neem ze erin mee en laat ze ook los om het te realiseren en te ontwikkelen.

Last but not least: blijf continu leren

Doe ervaring op, ga experimenteren, blijf reflecteren, verbeteren en uitvoeren. En herhaal deze cyclus vooral continu. Business model innovatie is continu leren. Van daaruit kom je echt verder met je business, want de wereld staat niet stil. Deze tijd vraagt om een perfect aanpassingsvermogen, want verandering is de enige constante.

Willen veranderen is dan ook de enige mogelijkheid om waardevol te blijven. Je hebt daar motivatie, lef en durf voor nodig. Maar niets doen is stilstaan en dan weet je zeker dat er niks gebeurt. Dus blijf vooruit kijken en durf nieuwe dingen op te pakken!

Vragen?

Geschreven door: Wesley Narain